Xaflad aad u heer sarraysa, looguna talagalay soo bandhigidda waxqabadkii AGA ee sannadka sii dhammaanaya ee 2020 ayaa lagu qabtay magaalada Muqdisho, saaka oo ku beegnayd 24ka Disembar.
Xafladdan oo ay soo qabanqaabisay Akadeemiye-Goboleedka AfSoomaaliga (AGA) ayaa waxaa ka soo qaybgalay boqollaal ka mid ah labeenta bulshada Soomaaliyeed, kuwaas oo isugu jirey madax sare, dad bulshada magac weyn ku leh, bahda afka, dhaqanka iyo hal-abuurka; bahda waxbarashada; bahda warbaahinta iyo bulsho-weynta danaysa arrimaha afka iyo aqoonta.
Madaxda sare ee ka soo qaybgashay waxaa ka mid ahaa Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska; Wasiir-Ku-xigeennada Maaliyadda iyo Warfaafinta, Guddoomiyaha Guddiga Warfaafinta iyo Dhaqanka ee Baarlammaanka Soomaaliya; Xildhibaanno rag iyo dumarba isugu jira; hoggaamiyeyaasha Jaamacado ay ka mid yihiin Jaamacadda Ummadda iyo Jaamacadda Green Hope (Rajada Cagaaran); Guddoomiyaha AGA, Taliyaha Ciidanka Cirka, Guddoomiyaha Degmada Cabdicasiis, agaasimeyaasha iyo mulkiileyaasha xarumo Warbaahineed oo ay ka mid yihiin telefishinka Somali Cable iyo Telefishinka Qaranka; madaxda Golaha Abwaannada; madaxda iyo xubnaha naadiyada akhriska iyo qoraalka iyo marti-sharaf kale oo badan.
Ka dib dheegag fan iyo suugaan ah kuna saabsan qiimaha afka hooyo, ayaa waxaa hadalka bilaabay Guddoomiyaha AGA, Dr. Maxamed Daahir Afrax, oo xafladda ku soo dhaweeyey marti-sharaftii ka soo qaybgashay ugana mahadceliyey sida ay u soo sharfeen ee u soo cammireen xafladda. Wuxuu kaloo u mahadceliyey dadkii ku soo hawshooday qabanqaabinta xafladda quruxda badan iyo intii taageerada iyo taakulaynta la garab-istaagtey hawlaha AGA, sida dowladaha Soomaaliya iyo Jabuuti.
Wuxuu si gaar ah oo aad u diirran ugu mahadceliyey Madaxweynaha Jamhuuriyadda Jabuuti, Mudane Ismaaciil Cumar Geelle, oo aabbo ka ahaa asaaskii iyo hawlgalkii Akadeemiyadan, imminkana dhaqaajiyey dhismaha xarunta Akadeemiyada, taas oo marka ay hirgasho uu laba-jibbaarmi doono waxqabadka AGA ee ku wajahan hiilka iyo horumarinta afka hooyo iyo hal-abuurkiisa.
Ka dibna Guddoomiyuhu wuxuu codbaahiyaha ku soo dhaweeyey Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska Prof. Cusmaan Abuukar Dubbad, si uu rasmi ahaan u furo xafladda AGA.
Wasiirka ayaa hadalkiisa ku bilaabay hambalyo uu Akadeemiye-Goboleedka si diirran ugu bogaadiyey guulaha la taaban karo ee ay ka soo hoysey dadaalka ay ugu jirto daryeelka AfSoomaaliga iyo hal-abuurkiisa suugaaneed, wuxuuna ballan-qaaday wasaaraddiisa iyo dowladduba inay AGA ku taageeri doonaan dadaalkeeda ku wajahan hiilka afka Soomaaliga iyo hal-abuurkiisa.
Wasiirka oo hadalkiisa sii wata ayaa ku dheeraaday qiimaha iyo muhimadda uu leeyahay afka hooyo, waxaana uu tilmaamay AfSoomaaligu in uu ka mid yahay nimcooyinka uu Alle ku mannaystay ummadda Soomaaliyeed, waxaana uu tibaaxay inay waajib tahay ilaalinta iyo daryeelka afkeenna hooyo. Waxaa kale oo uu tilmaamay in ay AGA noqotay halkii lagu ilaalinayey, laguna kobcinayay afkeenna hooyo.
Wasiir-ku-xigeenka Wasaaradda Maaliyadda, Bare Sare Cabdullaahi Shiikh Cali (Qaloocow), Guddoomiyaha Warfaafinta iyo Dhaqanka ee Baarlamaanka FS, Xildhibaan Khaalid Macow Cabdulqaadir, Xildhibaan Maxamed Cumar Dalxa, Guddoomiye-Ku-xigeenka Jaamacadda Ummadda Soomaaliyeed, Bare Sare Aadan Guuleed Shabeel, Guddoomiyaha Degmada C/casiis Marwo Ubax-Roodo iyo masuuliyiin kale oo halkaasi ka hadlay ayaa dhammaan sheegay in ay ku faraxsan yihiin waxqabadka la taaban karo ee ay sannadkaan ku tallaabsatay Akadeemiye-Goboleedku, waxayna soo jeediyeen in loo wada hiilliyo afkeenna hooyo iyo akadeemiyadiisa, iyaga oo balanqaaday in ay ka go’an tahay taageeridda iyo la shaqaynta AGA.
Dhammaan hadalladaasi waxay yimaadeen ka dib markii la dhageystey lana daawaday warbixin isugu jirtey qoraal iyo sawirro, kana tarjumaysey waxqabadkii Akadeemiyada ee sannadka sii dhammaanaya, 2020. Warbixintaas waafiga ah waxaa halkaas ku soo bandhigay Bare sare Mustafa Cabdullaahi Feyruus, Kaaliyaha Sare ee Guddoonka Akadeemiye-Goboleedka AGA.
Xiisaha xafladda waxaa kor u qa aday suugaan isugu jirtey heeso iyo gabayo ka tarjumayay afka, dhaqanka iyo hal-abuurka oo si talantaalli ah ay dadka ugu jalbeebinayeen kooxda Hiddo.
Gunaanadkii xafladdaas waxaa Shahaado-sharafyo qiima badan iyo abaalmarinno lagu guddoonsiiyay dad iyo haya’ado ku mutaystay dadaal badan oo ay muddo dheer taageero hagar la’aaneed la garab-taagnaayeen hiilka afka hooyo iyo Akadeemiyadiisa. Danjire Axmed Ciise Cawad, oo safka hore kaga jira dadkii dadaalka noocaas ah sameeyey ayay Akadeemiyadu ku maamuustay shahaado-sharaf sare una aqoonsatay safiir-sharafeedka AGA iyo AfSoomaaliga.
Sidoo kale, Abwaan Xaashi Cabdillaahi Orrax iyo Xaaji Ismaaciil Xuseen Taani – oo ah Guddoomiyaha SSPen – ayaa lagu maamuusay billad-sharafeed ay ku mutaysteen dadaalka kor ku xusan. Waxaa kaloo abaal-marinahaas lagu maamuusay Xildhibaan Khaalid Macow, Xaaji Xuseen Dhuubow, Marwo Jawaahir Baarqab, Marwo Dahabo Shiikh Maxamuud iyo haya’adaha kala ah Naadiga Hilin-hayaan, Golaha Abwaannada iyo haya’dda Macaarif.
